MARRIAGE STORY (2019)
https://www.imdb.com/title/tt7653254/
Η ταινία <Marriage story> περιγράφει τη διαδικασία διαζυγίου ενός ζευγαριού. Στην αρχή της ταινίας μας δίνεται μια περιγραφή των θετικών σημείων του ενός για τον άλλο, κάτι που μας δείχνει ότι το ζευγάρι αυτό έχει μια δυναμική, μια χημεία, μια ειλικρινή αγάπη και νοιάξιμο ο ένας για τον άλλον. Στη συνέχεια, μας δίνονται αρκετά στοιχεία για το πώς το ζευγάρι οδηγήθηκε στην αποξένωση. Η ταινία, επίσης, μας παρουσιάζει το επώδυνο της διαδικασίας του διαζυγίου, στο οποίο το κάθε άτομο, εκτός από την ίδια τη συναισθηματική φόρτιση που είναι λογικό να αντιμετωπίζει σχετικά με το χωρισμό, καλείται να αντιμετωπίσει επιπρόσθετα και άλλα ζητήματα, όπως το να καθοριστεί η μόνιμη κατοικία, οικονομικά προβλήματα που προκύπτουν, διαφορές στην αντίληψη για την ανατροφή του παιδιού, παρεμβάσεις τρίτων (γονείς, κτλ), και πρακτικές δικηγόρων. Το τελευταίο κριτικάρεται αρκετά από την ταινία, καθώς οι νομικές τακτικές είναι λογικό να κλονίσουν την εμπιστοσύνη που ίσως ακόμα υπάρχει ανάμεσα στους συζύγους, και να εντείνουν την καχυποψία.
Θεωρούμε σημαντικό για τον θεατή το να μην δει την ταινία απλά προσπαθώντας να βρει το <ποιος φταίει>. Καταρχήν, η υπόθεση που μας παρουσιάζεται είναι σχετικά ισορροπημένη, με την έννοια του ότι και οι δύο πλευρές έχουν κάνει λάθη (και συνεχίζουν να κάνουν). Σίγουρα, μπορεί κάποιος να ταυτίζεται περισσότερο με τη μία ή την άλλη πλευρά, και αυτό είναι λογικό, αλλά δεν χρειάζεται να μείνουμε μόνο στην εξέταση ως <δικαστές> της απόδοσης ευθυνών, ή του ποιος ξεκίνησε πρώτος κτλ. Αυτό που η ταινία μας καλεί να αντιληφθούμε είναι ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές βιωμένες πραγματικότητες, οι οποίες είναι και οι δύο αληθείς. Από εκεί και πέρα, ως θεατές, μπορούμε να προβληματιστούμε και να σκεφτούμε λύσεις, να σκεφτούμε για την κάθε πλευρά τί έχει κάνει λάθος και τί θα μπορούσε να πράξει διαφορετικά, όχι μόνο κατά τη διαδικασία του διαζυγίου αλλά και κατά τη διάρκεια της σχέσης τους.
Στην ταινία παρουσιάζονται σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα που οδήγησαν στην αποξένωση του ζευγαριού. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί από τα ζευγάρια ότι μια σχέση δεν έχει τα χαρακτηριστικά του παραμυθιού. Μια μακροχρόνια σχέση, όπως αυτή των συζύγων, θα έχει σίγουρα προβλήματα, και όχι μόνο <εξωτερικού χαρακτήρα> (εννοούμε με αυτό τα προβλήματα της ζωής, όχι δηλαδή προβλήματα που αφορούν την σχέση των δύο ατόμων), αλλά και <εσωτερικού χαρακτήρα>, καθώς είναι λογικό να υπάρχει και αλληλεπίδραση αυτών των δύο <κατηγοριών>. Μια <καλή> σχέση δεν πρέπει να αναμένουμε ότι χαρακτηρίζεται από την απουσία τέτοιων προβλημάτων, αλλά, αντίθετα, χαρακτηρίζεται από την συνεχή προσπάθεια, και σε επίπεδο καθημερινότητας, για την επίλυσή τους. Αυτό οδηγεί σε ένα σταθερό <δέσιμο> του ζευγαριού, το οποίο βοηθάει, όταν επιτευχθεί, και στην επίλυση των μετέπειτα προβλημάτων.
Επιπρόσθετα, η διαδικασία του διαζυγίου είναι λογικό να είναι μια επώδυνη διαδικασία και για τα δύο μέρη. Τα άτομα είναι λογικό σε ένα βαθμό να έχουν συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, και χρειάζονται χρόνο για να περάσουν διάφορα συναισθηματικά στάδια. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε αυτό το στάδιο με τη εφηβεία. Στην εφηβεία αναμένουμε να υπάρχουν εντάσεις, πιο ακραίες συμπεριφορές και συναισθήματα κτλ, όμως αυτό που είναι σημαντικό είναι το να οδηγηθεί ο έφηβος σε μια υγιή ωρίμανση, χωρίς οι ακραίες αυτές συμπεριφορές/συναισθήματα να αφήσουν κάποιο βαθύ τραύμα, σωματικό ή ψυχικό. Αντίστοιχα, σε μια διαδικασία διαζυγίου, τα άτομα είναι λογικό να έχουν διακυμάνσεις, ξεσπάσματα, θυμό ή θλίψη, το σημαντικό όμως είναι να μην οδηγηθούν σε ακραίες συμπεριφορές που μπορεί να τραυματίσουν σωματικά ή ψυχικά τους ίδιους ή τους πρώην συντρόφους τους, και εν τέλει να οδηγηθούν σε μια ψυχική κατάσταση πιο υγιή και πιο ώριμη.
Θεωρούμε ότι η ταινία, εφόσον οι θεατές προβούν σε μια σωστή επεξεργασία των θεμάτων που παρουσιάζονται και όχι σε μια επιφανειακή απόδοση ευθυνών, δύναται να έχει θετική επίδραση σε ζευγάρια, και όχι μόνο σε αυτά που αντιμετωπίζουν προβλήματα ή είναι σε διαδικασία χωρισμού. Μιλώντας για ένα ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο, η ταινία θα μπορούσε να προσφέρει αρκετά χρήσιμο υλικό προς επεξεργασία κατά την ψυχοθεραπεία, καθώς είναι πιθανό να βοηθήσει στην ανάδυση έντονων συναισθημάτων και ταυτίσεων, ενώ βοηθά και σε πλαίσιο ενσυναίσθησης, έτσι ώστε να μπορέσει ο ένας να δει την οπτική του άλλου, και να αντιληφθούμε εν τέλει ότι και οι δύο πραγματικότητες μπορεί να είναι αληθείς. Το ζευγάρι μπορεί με προσπάθεια και δουλειά να πετύχει την επίλυση των προβλημάτων αυτών. Θέλουμε να τονίσουμε, ότι, ανεξάρτητα από το συμπέρασμα που μπορεί κάποιος να βγάλει για το τί γίνεται στο τέλος της ταινίας, τα ζευγάρια είναι αυτά που φτιάχνουν την δική τους πραγματικότητα. Μπορεί να προσπαθήσουν για την σχέση τους, να κάνουν υπομονή, να αναζητήσουν βοήθεια ειδικού, ή να αποφασίσουν να χωρίσουν με όμορφο ή με άσχημο τρόπο, ή ακόμα και να τα ξαναβρούν μετά από λίγο καιρό ή μετά από πολλά χρόνια. Πάντως, τα ίδια τα άτομα ορίζουν ουσιαστικά το τί θα γίνει στο μέλλον.
Κλείνοντας, θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι, σε σχέση με τις διαδικασίες διαζυγίου, υπάρχει και η ταινία <The war of the roses>, η οποία, χρησιμοποιώντας και λίγο περισσότερο χιούμορ ίσως, δείχνει το πού μπορεί να οδηγήσει ο υπέρμετρος και ανεξέλεγκτος θυμός σε ένα ζευγάρι που βρίσκεται σε φάση διαζυγίου.
Σάκης Καφφεσάκης
